Ojczyzna to ziemia i groby. Narody, tracące pamięć, tracą życie. (Francuski Marszałek Ferdynand Foch) Jest takie miejsce pamięci również na terenie Nadleśnictwa Sieraków. To Mogiła Powstańców Wielkopolskich znajdująca się przy tzw. "drodze drezdeńskiej", nieopodal dawnej leśniczówki Pławiska (200 m na północ od leśniczówki, po prawej stronie). Nie sposób przeoczyć tego miejsca.

Widok od strony "drogi drezdeńskiej" (fot. Roman Tomczak)

Znajduje się tam betonowy pomnik z krzyżem i marmurową tablicą z napisem: „Tu spoczywają w Bogu śp. kpr. Józef Szopka, szer. Antoni Greczka i Franciszek Gałka. 7 kom. 2 p. Strzelców Wielkopolskich polegli 5.06.1919 r. w Leśniczówce Pławiska.” Pomnik został wzniesiony w 1925 r., a odrestaurowany w 2014 r. Mogiłą opiekuje się Nadleśnictwo Sieraków i miejscowe Koło Kombatantów.

Odrestaurowana w 2014 r. tablica z nazwiskami poległych powstańców (fot. Roman Tomczak)

Kim byli pochowani tutaj żołnierze? Przede wszystkim byli Powstańcami Powstania Wielkopolskiego (1918 – 1919), które jako jedno z nielicznych polskich zrywów niepodległościowych zakończyło się zwycięstwem. Cena zwycięstwa była jednak ogromna ponieważ zginęło ponad dwa tysiące powstańców, ale dzięki nim Wielkopolska stała się częścią niepodległego Państwa Polskiego. Polegli na Pławiskach byli żołnierzami 7 kompani 2 pułku Strzelców Wielkopolskich, którego dowódcą był podporucznik Adam Kowalczyk (ur. 22.12.1896 r. w Sierakowie).

Według publikacji „Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 roku do 8 marca 1920 roku” (Wiesław Olszewski, Łukasz Jastrząb 2009) Józef Szopka  urodził się 13.01.1894 r. i mieszkał w Grzebienisku (LSPW 1901). Antoni Greczka urodził się 31.12.1899 roku w Klempiczu, mieszkał w Oporowie (LSPW 525). O trzecim z nich - Franciszku Gałce - wiemy najmniej.

Wśród Powstańców Wielkopolskich było wielu leśników oraz robotników leśnych. Dotychczas nienane są szczegółowe okoliczności ich śmierci, tym bardziej, że data ich śmierci (czerwiec 1919 r.) może wydawać się dziwna ponieważ walki powstańcze wygasły w lutym 1919 roku. 27 lutego ogłosili dowódcy frontowych baonów Grupy Zachodniej rozkaz takiej treści, podpisany przez  pułkownika Milewskiego: „Zakazuje się wszelkich działań wojennych na froncie, przede wszystkim wszelkiej strzelaniny. Nie wolno wysyłać patroli w stronę nieprzyjaciela, na froncie i poza frontem nie powinien paść ani jeden strzał. Odpowiedzialni za wzorowe przestrzeganie powyższego są wszyscy dowódcy. Niemcy przyrzekli dotrzymać zawieszenia broni.”. Były jednak wypadki że odziały powstańcze zmuszone były zajmować postawę obronno-odwetową w związku z zaczepną działalnością zwiadów nieprzyjacielskich i z awanturniczymi prowokacjami. Przypuszczać należy, że powstańcy padli ofiarami jednej z takich prowokacji i zginęli w potyczce z patrolem niemieckim przy leśniczówce Pławiska. Przekazy słowne mówią też o ostrzelaniu patrolu powstańczego przez maruderów niemieckich plądrujących leśniczówkę, a jeszcze inne wspominają że Niemcy byli z wizytą u leśniczego i natknął się na nich patrol polski. Tylko tyle dotychczas było o nich wiadomo.

Wiosną tego roku w Grzebienisku odbyło się towarzyskie spotkanie Bractwa Kurkowego z Sierakowa i Bractwa Kurkowego z Grzebieniska. Podczas tego spotkania jeden z braci kurowych z Sierakowa zauważył tablicę pamiątkową poświęconą poległym powstańcom z Grzebieniska, na której widniały dobrze jemu znane nazwiska z grobu na Pławiskach. Okazało się że nasi bohaterowie są również bohaterami w Grzebienisku! W dodatku, na cmentarzu parafialnym w Grzebienisku jest również mogiła tych żołnierzy. Jednak wszystko wskazuje na to, że powstańcy pochowani są na Pławiskach. W Dzienniku Urzędowym kuratorium okręgu poznańskiego z 23.09.1933 r. napisane jest, że na Pławiskach znajduje się grób katolicki Powstańców Wielkopolskich. Kto na polu chwały zginie, Kogo kula nie ominie, W chwale wiecznej będzie żyć!” (Marsz 7-go pułku Strzelców Wielkopolskich)

1 listopada br. ci trzej powstańcy będą upamiętniani w dwóch miejscach. W ten listopadowy dzień oddajmy cześć wszystkim poległym powstańcom, bo poszli umierać za wolność Polski i chlubą okryli imię żołnierza polskiego. POLEGŁYM CZEŚĆ!!!